Het sociale ritueel #
Honden zijn sociale dieren en hebben dagelijks contact nodig met soortgenoten. Wanneer we tijdens de wandeling contact vermijden, gaat dit op de lange termijn ten koste van hun welzijn. Wat tot gevolg kan hebben dat ze hun sociale vaardigheden gaan verleren, en ze niet meer op de juiste manier met andere honden kunnen communiceren. Dat betekent niet dat er elke dag gespeeld moet worden. Samen wandelen, snuffelen of kennismaken is meer als voldoende.
Welke lichaamstaal laten honden tijdens ontmoeting zien? #
Wanneer “sociaal-vaardige” honden elkaar naderen, gaat dit gepaard met een arsenaal aan lichaamstaal.
Wat kunnen we zoal zien?
- Tempo vertraagt, stil staan en elkaar aankijken.
- Staart veranderd van stand, meestal hoger. Kwispelen verandert.
- Weg-snuffelen (is niet echt snuffelen maar heeft als doel de andere hond te kalmeren). Het verschil tussen weg-snuffelen en echt snuffelen is te onderscheiden aan de ademhaling. Bij echt snuffelen zie je een versnelde buikademhaling om alle luchtjes op te nemen. Bij weg-snuffelen is dit niet het geval, ademfrequentie is veel lager. En er wordt stiekem gekeken naar de andere hond.
- Lip-likken: even snel het puntje van de tong laten zien is een teken dat de hond de situatie spannend vindt.
- Kop wegdraaien, recht aankijken is onbeleefd.
- Plat op de buik liggen. Dat is een heel sterk kalmerend signaal naar de andere hond toe.
- Wanneer beide honden elkaar benaderen, gaat dit door een bochtje te maken. Niet recht op elkaar af, want dat is onbeleefd.
- Vaak draaien ze rondjes om elkaar heen en besnuffelen ze elkaar.
Meestal gaat dit ritueel in een heel rap tempo, en kunnen wij dit nauwelijks volgen. Andere keren duurt het ritueel wat langer en kunnen we alles wel goed volgen, wat erg leerzaam is.
Al deze gedragingen hebben maar 1 doel, namelijk een conflict vermijden.
Waarom gaat het dan zo vaak mis? #
Wanneer we met de hond aangelijnd lopen is deze mede afhankelijk van hoe wij op de situatie reageren. Veel eigenaren beseffen niet wat er gaande is tussen honden onderling en beïnvloeden onbewust het gedrag van beide honden.
De praktijk: #
- Tempo vertraagt: eigenaar trekt hond mee.
- Staart veranderd van stand, meestal hoger. Kwispelen verandert: wordt vaak niet herkent door eigenaar, maar is een heel duidelijk signaal dat er iets aan de hand is.
- Weg-snuffelen: eigenaar trekt hond mee.
- Kop wegdraaien: eigenaar geeft opmerking van “doe niet zo onbeleefd of ongeïnteresseerd” en trekt hond mee.
- Plat op de buik liggen: eigenaar wordt ongeduldig en trekt wederom hond mee.
- Bochtje maken: we houden de lijn strak, waardoor de hond geen bochtje kan maken, en wordt gedwongen om recht op de ander af te lopen.
- Vaak draaien ze rondjes om elkaar heen en besnuffelen ze elkaar: de lijnen raken in de knoop wat het ritueel verstoord.
Wat is onze invloed als eigenaar op sociaal gedrag van de hond? #
De eigenaar werkt de sociale vaardigheden van de hond tegen. Met als gevolg reacties die kunnen lijden tot agressie. Wordt de hond nadien ook nog eens gecorrigeerd, dan is de kans groot dat de volgende ontmoeting minder vriendelijk verloopt.
Welke voordelen heeft een langere lijn? #
Een lijn van minimaal 3 meter geeft de hond meer ruimte om zijn sociale vaardigheden te tonen. Je geeft de hond meer gelegenheid om uit de situatie te gaan. En de hond heeft meer ruimte om zijn omgeving te verkennen en allerlei geurtjes op te nemen.
Wanneer een andere hond nadert, kijk dan wat beide honden doen. Wanneer je hond afstand wil nemen, ga dan met hem mee. Wanneer je hond gaat liggen, laat hem dan. Als de hond snuffelt heeft dit een betekenis, dus laat dit gewoon toe.
Door zelf vriendelijk te groeten naar de ander heeft dat een positieve invloed op de situatie, en kan een confrontatie worden voorkomen. Jouw reactie is van invloed op het gedrag van de hond. Je beïnvloedt niet alleen het gedrag van je eigen hond, maar ook het gedrag van de andere hond.
Onze ervaring met Toller Toots. #
Toots gromt en blaft naar bepaalde honden in de wijk. Pas na een hele periode kwamen we tot de ontdekking dat hij reageert op honden die strak onder appel staan, die netjes naast de baas moeten lopen. Toots lijkt moeite te hebben met honden die beperkt worden in het tonen van hun sociaal gedrag, omdat de eigenaar dat niet toelaat. Ze komen recht op je aflopen. En dan zie je de tegemoetkomende hond allerlei lichaamstaal vertonen hoe spannend hij de situatie vindt. Reageren kunnen ze niet of nauwelijks, omdat ze aan een korte lijn lopen. En als ze reageren wordt dat direct gecorrigeerd.
Gevolgen van niet kunnen tonen van sociaal gedrag. #
Willen we een hond die strak onder appel staat, die ogenschijnlijk netjes meeloopt? Of een hond die zelf keuzes mag maken en sociaal met andere honden omgaat?
Uiteindelijk zijn wij die dit bepalen. Wat we ons moeten afvragen, hoe reageren beide honden als de eigenaar er niet bij is? Het zou zomaar kunnen dat de hond die zijn sociale vaardigheden beheerst, deze ook vertoont wanneer de eigenaar er niet bij is. De andere hond weet zich waarschijnlijk geen raad, omdat hij onvoldoende de kans heeft gekregen keuzes te maken.